در ترکیه چه خبر است؟
طبق اعلام وزیر کشور ترکیه علی یرلکایا، از زمان آغاز اعتراضات ۱۸۷۹ نفر دستگیر گردیدهاند. (فرهیختگان) تعدادی از دستگیر شدگان روزنامه نگاران و خبرنگاران حاضر در بین جمعیت بودند. (euronews) خیابانهای شهرهای مختلف ترکیه به ویژه استامبول مملو از معترضین خشمگینی است که با سنگ و چوب در مقابل نیروهای دولتی مسلح به تیربار، ماشین آبپاش و پرتاب کننده گاز اشک آور مجهز هستند.این مبارزات نه تنها فروکش نکرده. است بلکه هر روز بر دامنه آن افزوده میگردد. در این روزها میلیونها از مردم ترکیه در حال اعتصاب، اعتراض و تظاهراتاند.
علت اصلی و نهفتهای که مردم را تا بدین گستردگی به خیابان کشانده است، اقتصاد آشفته، فساد گسترده در دولت، دزدی و چپاول ثروتهای اجتماعی و در نتیجه فقر و فلاکت روز افزون مردم زحمتکش ترکیه است.
«در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱ ارزش هر دلار برابر با ۸٫۶۹ لیر ترکیه بود.» (رادیو فردا) «در ابتدای سال ۲۰۲۳ هر دلار آمریکا ۱۸٫۶۶ لیر ترکیه بود، از آن زمان تا کنون لیر ترکیه حدود ۸۰ درصد از ارزش خود نسبت به دلار را از دست داده است.» (فرارو)
کاهش ارزش لیر مستقیما معیشت کارگران و زحمتکشان را هدف گرفت. با وجود افزایش ۳۴ درصد به حداقل دستمزد، در ۲۰ ژوئن ۱۴۰۲ دستمزد ۴۸۲ دلاری کارگران ترکیه بر اثر ریزش ارزش لیر به دستمزد واقعی ۴۳۷ دلار کاهش یافت. «تورم مصرف کننده ترکیه در ماه جولای سال ۲۰۲۴ میلادی ۶۱٫۷۸ درصد ثبت شده است.» (فرارو)
کم شدن نرخ بهره بانکی و افزایش شدید تورم بنا به گفته اقتصاددان بزاوغلو باعث از دست رفتن ۲۰۰ میلیارد دلار گشته است.
«آیکوت اوغلو نماینده مجلس و عضو حزب جمهوری خواه خلق، خبر از آن داده است که در ترکیه ۴۱۸ میلیارد دلار، طی ۲۰ سال گذشته به واسطه فساد در حوزههای مختلف مرتبط به دولت مانند انرژی، ساختمان سازی و ... از میان رفته است.» (رایو فردا)
بانک مرکزی ترکیه جهت جلوگیری از سقوط بیشتر بورس و تورم ناشی از افت ارزش لیر در مقابل دلار مجبور گردید ۲۵ میلیارد دلار ارز خارجی خود را بفروشد. این اقدام گامی بلند در جهت ایجاد تورم گستردهتر و فقر و نابسامنی بیشتر در بین نیروهای کار کن و استثمار شونده ترکیه است.
همه این معضلات بعلاوه نارسائیهای دیگر، مردم ترکیه را به حد انفجار انباشته بود.
اکرم امام اوغلو عضو حزب جمهوری خواه خلق، شهردار استامبول و جدیترین رقیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، در ۱۹ مارس ۲۰۲۵ توسط نیروهای مسلح دولتی بازداشت و زندانی شد. مدرک دانشگاهی این سیاستمدار لغو گردید و او را به فساد مالی، رشوه خواری و پولشوئی متهم کردند و از مقامش عزل نمودند.
این انگیزهای شد که پوسته نارنجک بشکافد و انفجار صورت بگیرد. میلیونها از مردم ناراضی ترکیه خیابانها را پوشاندند و فتح کردند. درگیری آغاز شد که تا کنون ادامه دارد.
ناشی از دستگیری امام اوغلو و تظاهرات میلیونی مردم، لیر ترکیه در عرض یک روز ۱۵ درصد از ارزش خود نسبت به دلار را از دست داد. اقتصاد ترکیه در سراشیب سقوط است و فساد، دزدی و چپاول از طرف دولتمردان رو به افزایش. مردم ترکیه نیز جهانی شدهاند. همبستگی مردم جهان را کسب کرده و با مبارزات مردمان دیگر کشورها همبستگی نشان میدهند. این امر خوبیست که به مبارزه همبسته مردمان کار و زحمت کشورهای خاورمیانه سرعت و عمق بیشتری میبخشد.
مردم جهان از مبارزات اخیر مردم ترکیه پشتیبانی میکنند. به همان نسبت دولتهای جهان به ویژه دولتهای اروپائی و دولت ترامپ نسبت به جنایات اردوغان چشم میپوشند و سعی میکنند به مردم القاء کنند که چون ارودغان به قوانین پارلمانی بی توجهی کرده است، دمکراسی در ترکیه در خطر قرار دارد. این جز شیادی چیز دیگری نیست. حکومت پارلمانی در دوران سرمایهداری به ویژه سرمایهداری امپریالیستی جز ابزار انقیاد طبقه کارگر و زحمتکشان مفهوم دیگری ندارد. حکومت پارلمانی، دمکراسی را برای اقشار کاملا فوقانی بورژوازی تضمین میکند ولی علیه طبقه کارگر و تا اقشار میانه جامعه دیکتاتوری اعمال مینماید
مبارزات اخیر مردم ترکیه جهان را نسبت به این روند قطبیتر و نیروهای انقلابی را آگاهتر کرده است.